गाजाको शान्ति प्रकरणमा पुटिन–नेतान्याहुबीच छलफल, राष्ट्रसङ्घीय प्रस्तावअघि रुसको वैकल्पिक मस्यौदा


मस्को, ३० कात्तिक । रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिन र इजरायली प्रधानमन्त्री बेन्जामिन नेतान्याहुबीच गाजा तथा मध्यपूर्वको जटिल अवस्थाबारे टेलिफोनमार्फत विस्तृत छलफल भएको छ ।

क्रेमलिनले जारी गरेको विज्ञप्तिअनुसार युद्धविराम कार्यान्वयन, हिरासतमा रहेका व्यक्तिहरूको आदान–प्रदान, इरानको आणविक कार्यक्रमसँग जोडिएको वर्तमान परिवेश तथा सिरियामा थप स्थिरता कायम गर्ने विषयमा दुवै नेताबीच गम्भीर विचार–विमर्श भएको उल्लेख गरिएको छ । रूसी राज्य मिडियाका अनुसार उक्त फोन वार्ता शनिबार सम्पन्न भएको थियो ।

यस वर्ष अक्टोबर ६ मा इजरायल र हमासका प्रतिनिधिमण्डलहरूले गाजामा जारी द्वन्द्व समाधानका लागि अप्रत्यक्ष वार्ता पुनः सुरु गरेका थिए । वार्तामा इजिप्ट, कतार, संयुक्त राज्य अमेरिका र टर्की मध्यस्थकर्ताको भूमिकामा थिए ।

त्यसपछि अक्टोबर ९ मा दुवै पक्षले अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले अघि सारेको शान्ति योजनाको पहिलो चरण कार्यान्वयन गर्ने सम्झौतामा हस्ताक्षर गरेका थिए । सोही योजनाअनुसार अक्टोबर १० देखि गाजामा युद्धविराम लागू भएको थियो । सम्झौताले गाजाको पुनर्निर्माण तथा हमासबिना नयाँ शासन संयन्त्र निर्माण गर्ने अवधारणा समेटेको छ ।

गाजाका लागि राष्ट्रपति ट्रम्पको योजनालाई समर्थन गर्न संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषद्ले प्रस्ताव तयारी गरेको छ । प्रस्तावमाथि यही नोभेम्बर १७ मा मतदान हुने बताइएको छ । टाइम्स अफ इजरायलका अनुसार प्रस्तावको मस्यौदाले अमेरिकी राष्ट्रपति ट्रम्पको २०–बुँदे योजनालाई पूर्णरूपमा समावेश गरेको छ । उक्त योजनालाई प्रधानमन्त्री नेतान्याहुले सेप्टेम्बरमा अमेरिकी राष्ट्रपतिसँगको संयुक्त पत्रकार सम्मेलनमा समर्थन गरेको थियो ।

अमेरिकी मस्यौदाले सदस्य राष्ट्रहरूलाई ‘अस्थायी अन्तर्राष्ट्रिय स्थायित्वकरण बल’ स्थापना गर्न अधिकार दिनेछ, जसको जनादेश सन् २०२७ सम्म रहने सङ्केत गरिएको छ । यस बलको प्रमुख जिम्मेवारीमा नागरिक सुरक्षा, मानवीय कोरिडोरको सुरक्षा, गैर–राज्य सशस्त्र समूहहरूबाट हतियार विस्थापन तथा प्रशिक्षित प्यालेस्टिनी प्रहरी बलसँग समन्वय गरी काम गर्ने समावेश छ ।

अमेरिकी मस्यौदा अनुसार उक्त स्थायित्वकरण बलले इजरायल, इजिप्ट र नयाँ प्यालेस्टिनी प्रहरीसँग संयुक्त रूपमा कार्यसमन्वय गर्नेछ । बल गठनमा रुचि देखाउने देशहरूले संयुक्त राष्ट्रसङ्घको औपचारिक प्रस्ताव आवश्यक पर्ने बताएका छन् ।

यसबीच, संयुक्त राष्ट्रसङ्घका लागि रूसी स्थायी मिसनका अनुसार गाजामा दिगो शान्ति सुनिश्चित गर्न रुसले अमेरिकी प्रस्तावलाई वैकल्पिक मस्यौदा प्रस्तुत गर्नुपर्ने आवश्यक महसुस गरेको छ । रूसी प्राविधिक प्रस्तावले संयुक्त राष्ट्रसङ्घका महासचिवलाई अमेरिकी योजनाका सान्दर्भिक प्रावधानहरूको सम्भावित कार्यान्वयनका विकल्पहरू सहित सुरक्षा परिषद्मा प्रतिवेदन पेश गर्न आह्वान गरेको छ ।

रूसी स्थायी मिसनका अनुसार संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषद्का प्रस्तावहरूले अन्तर्राष्ट्रिय कानूनी ढाँचालाई प्रतिबिम्बित गर्नुपर्ने र इजरायल–प्यालेस्टाइन द्वन्द्व समाधानका लागि विश्वव्यापी रूपमा स्वीकृत दुई–राज्य सिद्धान्तलाई पुनः पुष्टि गर्नुपर्ने अपेक्षा गरिन्छ ।

तर अमेरिकी मस्यौदामा यस्ता आधारभूत तत्वहरूलाई पर्याप्त सम्मान नदिइएको भन्दै रुसले दिगो शान्तिका लागि वैकल्पिक प्रस्ताव तयार पार्न बाध्य भएको जनाएको छ । रूसी समाचार एजेन्सी तासका अनुसार मस्कोले प्रस्तुत गरेको वैकल्पिक मस्यौदाले गाजा पट्टीमा दीर्घकालीन समाधानका लागि अन्तर्राष्ट्रिय प्रक्रियालाई सुदृढ गर्ने उद्देश्य राखेको छ । रासस